American Heart Association’ın (AHA) yeni bilimsel açıklaması, kritik bacak iskemisinin (CLI) erken teşhisinin ve tedavisinin önemini vurgulamaktadır. Aynı zamanda kan akışını değerlendirmek için invaziv olmayan tekniklerin ve cihazların güçlü yönlerini ve limitasyonlarını ele almaktadır.

Açıklama 12 Ağustos’ta Circulation’da yayınlandı.

CLI, periferik arter hastalığının (PAD) ciddi bir bulgusu ve travma harici bacak amputasyonunun ana nedenidir.

Önceki AHA Başkanı ve Heart and Vascular Center, Dartmouth-Hitchcock Medical Center (Lübnan) direktörü Mark A. Creager “Zamanlıca tanı ve tedavi, uzuv canlılığını koruyabilir ve yaşam kalitesini artırabilir” dedi.

Creager “Bu bilimsel açıklama, klinisyenlerin kritik bacak iskemisinin kesin teşhisini yapmak için mevcut kullanabilecekleri araçlarının ve araştırma kapsamlı yöntemlerin bir derlemesini sunmaktadır. Bu bilgiler, hangi hastaların ekstremite kaybı riski altında olduğunu ve kimlerin revaskülarizasyondan yarar görebileceğini anlayabilmemiz için önemlidir”.

Creager, “Daha geniş bir perspektifte, PAD konusunda daha fazla farkındalık ve uygun tanı testlerinin ve kanıtlanmış tedavilerin kullanımı, hayatları ve uzuvları kurtaracaktır” dedi.

Amerika Birleşik Devletleri’nde tahminen 12 milyon yetişkini etkileyen CLI’nin yüksek prevalansına rağmen, CLI’nin teşhisi ve tedavisi “zorlayıcı” olabilmektedir. Dr. Sanjay Misra (Mayo Clinic, Rochester, Minnesota) liderliğindeki bilimsel açıklama yazma kurulu “perfüzyon değerlendirmesinin sınırlı kullanıldığına” vurgu yapmaktadır.

“Ekstremite perfüzyonunun kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi, CLI tanısında önemlidir, çünkü sadece zamanında tanı koymaya değil aynı zamanda, yeterli kan akımına rağmen başka nedenlere bağlı (venöz, nöropatik veya basınç) ülser görülen hastalarda gereksiz invaziv prosedürleri azaltmaya yardımcı olabilir” dedi.

AHA / ACC alt ekstremite PAD kılavuzuna göre CLI, istirahatte iskemik ağrı varlığı, en az 2 hafta süreli iyileşmeyen yara/ülser veya gangren ile birlikte ankle-brachial indeks (ABI), ayak bileği basıncı, ayak brakiyal indeksi (TBI), ayak sistolik basıncı, deri altı oksimetre (TcPo2) veya cilt perfüzyon basıncı (SPP) ile somut olarak ölçülen hipoperfüzyon varlığı olarak tanımlamaktadır.

Yazı kuruluna göre, CLI’li hastalarda kullanımı sınırlı olmasına rağmen ABI en yaygın kullanılan perfüzyon metodudur.

ABI’nin, yara iyileşmesinin veya majör advers ekstremite olaylarının güvenilir bir öngördürücüsü olduğu kanıtlanmıştır. Önemli prognostik bilgi sağlar. Ancak anjiyografik olarak rapor edilmiş CLI hastalarının kabaca %30’unda ABI normaldir veya non-compressibledır.

Yeni veriler, CLI hastalarında, özellikle de izole diz altı hastalığı olanlarda, majör advers uzuv olaylarını ve tibial hastalığı belirlemek için baş parmak basıncının daha iyi bir gösterge olabileceği göstermektedir. Yazı kurulu, “Ancak, bugüne kadar, ABI veya TBI’nin, yara iyileşmesini veya uzuv kurtarmayı değerlendirmek için perfüzyon aracı olarak kullanılmasına yönelik sensitivite ve spesifitesini değerlendirecek, core-laboratuvar onaylı sağlam bir kanıtı bulunmadığını” belirtti.

“TcPo2 ve SPP gibi diğer daha gelişmiş perfüzyon araçları, yara iyileşmesi için perfüzyonun öngördücüleri olarak sınırlı örneklem büyüklüğüne sahip tek merkezli verilere sahiptir. Ayrıca, bu tekniklerin yaygın olarak bulunmadığını ve birçok limitasyonları olduğunu” belirttiler.

Yazı kurulu ayrıca indigo karmin anjiyografi, BT perfüzyon, MRI, kontrastlı ultrason ve hiperspektral görüntüleme gibi alt ekstremite perfüzyon değerlendirmesi için deneysel teknolojileri de gözden geçirmiştir.

Ayrıca, implante edilebilir biyosensörler gibi diğer potansiyel teşhis yaklaşımlarına da değinmekteler. Doku oksijen seviyelerinin sürekli ve gerçek zamanlı izlenmesini sağlayan Lumee oksijen platformu (Profusa Inc) böyle bir cihazdır. Cihaz Avrupa’da CE onayı aldı, ancak Amerika Birleşik Devletleri’nde araştırmalarını sürdürüyor.

“Yeni teknolojiler, CLI yönetiminin hassasiyetini ve kalitesini arttırmak için potansiyel fırsatlar sunmaktadır”. Yazı kuruluna göre “Hedef erken teşhis ve tedavi ile hastalarda amputasyonları ve engelliliği azaltmak ve hayat kalitesini arttırmaktır”.

Kaynak: Sanjay Misra, et al. Perfusion Assessment in Critical Limb Ischemia: Principles for Understanding and the Development of Evidence and Evaluation of Devices: A Scientific Statement From the American Heart Association. Circulation. 2019;Epub ahead of print.