Renin-anjiyotensin sisteminin (özellikle ACE2 reseptörünün) COVID-19 enfeksiyonuna nasıl etki ettiğini gösteren iki yeni çalışma yayınlandı.

Araştırmacılar, virüsün renin–anjiyotensin sistemi üzerindeki etkilerinin, erkeklerde ve altta yatan kardiyovasküler hastalıkları olan bireylerde, COVİD-19’dan neden daha çok etkilendiklerini anlamak için önemli olduğunu öne sürmektedir.

Çalışmalardan ilki, European Heart Journal’ da yayınlanan bir çalışma olup bu çalışmaya göre kalp yetersizliği olan hastalarda, plazma ACE2 reseptörü/enzim düzeyleri erkeklerde kadınlara oranla daha yüksek düzeylerde saptanmıştır.

COVID-19’a neden olan SARS-CoV-2 virüsünün ACE2 reseptörü ile etkileşime girdiğini belirten araştırmacılar, bu nedenle erkeklerin virüsten daha çok etkilendiğini öne sürmektedirler.

Çalışma ayrıca, ACE inhibitörleri ile anjiyotensin reseptör blokerlerinin plazmada yüksek ACE2 konsantrasyonları ile ilişkili olmadığını göstermektedir.

New England Journal of Medicine’ da yayınlanan ikinci çalışma ise Birleşik Krallık’ ta hasta kayıtlarından ACE inhibitörü ve ARB kullanımının, influenza A enfeksiyonu ile arasındaki ilişkiyi incelemiştir.

Bu çalışma influenza A’nın, COVID-19’ a bağlı oluşan şiddetli akut solunum sendromunda (SARS) olduğu gibi ACE2 reseptörü aracılığı ile akciğer hasarına neden olduğu gösterilmiştir.

“SARS ve influenza arasındaki ortak mekanizmanın anlaşılması, ACE inhibitörü ve ARB’lerin bazı viral solunum yolu enfeksiyonlarını nasıl etkilediklerini çözmemize yardımcı olabilir” diye belirmektedirler.

Çalışmanın sonuçlarına göre, ortalama 8.7 yıllık bir takip süresince, ACE inhibitörü kullanan hastaların, kullanmayan hastalara göre daha düşük bir influenza riski taşıdıklarını göstermiştir (hazard ratio (HR), 0.66).

ACE inhibitör kullanım süresi ne kadar uzun olursa, influenza riskinin o kadar düşük olduğu gösterilmiştir (ARB’ler için de benzer sonuçlar bulunmuştur).

Araştırmacılar,” influenzaya karşı gözlenen bu duyarlılık, SARS-CoV-2 dahil olmak üzere koronavirüsler ile ortak mekanizmaları yansıtabileceğini ” belirtmişlerdir.

COVID-19 Renin-Anjiyotensin Sistemini Aktive Ediyor mu?

European Heart Journal’da yayınlanan bir başyazıda, COVID-19 hastalarında, terapötik girişimlere öncülük edebilecek, renin-anjiyotensin sisteminin durumunun doğrudan değerlendirmek amacıyla plazma anjiyotensin peptitlerini ile ACE2 düzeylerini ve ACE aktivitesinin ölçülmesi gerektiği ileri sürmektedir.

ACE2 üzerinde kapsamlı araştırmalar yapan Oudit, Medscape Medical News’e yaptığı yorumda, COVİD-19 virüsünün renin–anjiyotensin sisteminde aşırı aktivasyonuna neden olarak zararlı etkiler oluşturabileceği hipotezini öne sürmüştür. Plazmada yüksek düzeyde bulunan ACE2’ nin aslında dokuda daha düşük düzeyleri yansıtabileceğini belirterek, “Dokuda bulunan ACE2’nin yararlı olmakla birlikte, renin-anjiyotensin sisteminin kendi doğal inhibitörü olduğunu, ayrıca, zararlı anjiyotensin II’yi koruyucu anjiyotensine 1-7’ ye dönüştürdüğünü” ifade etmiştir.

“ADAM-17 enzimi, doku ve plazma ACE2 düzeyinin belirlenmesinde kilit rol oynar, erkeklerde kadınlara göre daha aktif olduğu düşünülen bu enzim, plazma ACE2’yi oluşturmak için dokuda bulunan ACE2’yi ayırarak COVİD-19’ten sorumlu virüsün ADAM-17’i aktive ettiği düşünülmektedir” dedi.

Oudit’ e göre, ADAM-17’in aktivasyonunun iki düzeyde zararlıdır. “ilk olarak doğrudan aşırı enflamatuar cevaba neden olmakta ve ikinci olarak da dokuda kardiyoprotektif ACE2 düzeylerini azaltmaktadır.” ACE2’nin COVİD-19 enfeksiyonu ile ilgili kötü adam olarak yanlış bir şekilde tanıtıldığına inanmakla birlikte, “Evet, virüs hücrelere girmek için ACE2’ye bağlanır, ancak bunun için sadece az miktarda ACE2 gereklidir. Kardiyovasküler hastalıklardan korunmak için daha yüksek seviyelere ihtiyaç vardır.” Oudit’e göre, “COVID-19, ADAM-17’i aktive ederek, ACE2’nin dokudan plazmaya geçişine neden olur, dokuda ACE2 miktarının azalması, renin-anjiyotensin sisteminin aşırı aktivasyonuna yol açar, bu da kardiyovasküler hastalığın daha da kötüleşmesine neden olacağını ” belirtti.

Ayrıca ACE inhibitörleri ve ARB’ ler hakkında çok sayıda spekülasyonlar içeren yanlış bilgi olduğuna inanmakla birlikte, bu ilaçların zararlı olmadığını aksine bilimin bu ilaçların yararlı olmasının muhtemel olduğunu ve şimdiye kadar yapılan gözlemsel klinik çalışmaların bu görüşü desteklediğini belirtti. “Renin–anjiyotensin sisteminin virüs tarafından aşırı aktive edilmesi, aynı zamanda altta yatan kardiyovasküler hastalıkları olan hastaların neden daha kötü sonuçlara sahip olduğunu açıklayabilir, bir ACE inhibitörü veya ARB almanın aslında koruyucu olacağını desteklemektedir”.

Son olarak Oudit, influenza çalışmasıyla ilgili “influenza virüsü renin – anjiyotensin sistemini de aktive edebileceğini belirterek, bu çalışma ACE inhibitörleri ve ARB’ lerin koruyucu olabileceğini göstermektedir.” diye ifade etti.

Kaynaklar:

Eur Heart J 2020;41(19):1810-17 https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehaa233

NEJM 2020. DOI: 10.1056/NEJMc2005396